Μία από τις μεγαλύτερες ναυτικές τραγωδίες, που παραμένει ευρέως άγνωστη. Συνέβη το βράδυ της 12ης Φεβρουαρίου 1944 κοντά στη νησίδα Πάτροκλος (Γαϊδουρονήσι), που βρίσκεται στον Σαρωνικό απέναντι από τα Λεγρενά. Βρισκόμαστε στο προτελευταίο έτος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Η
Ιταλία έχει συνθηκολογήσει (8 Σεπτεμβρίου 1943) και οι Γερμανοί κατέχουν πλέον τα Δωδεκάνησα. Η ιταλική φρουρά έχει παραδοθεί και βρίσκεται υπό καθεστώς αιχμαλωσίας. Τις απογευματινές ώρες της 11ης Φεβρουαρίου 1944, 4.046 ιταλοί στρατιωτικοί στοιβάχτηκαν στα αμπάρια του νορβηγικού πλοίου «Όρια» (Oria), που είχε επιταχθεί από τις γερμανικές αρχές. Το μόλις 2.127 τόνων πλοίο ήταν φορτηγό και είχε ναυπηγηθεί στην Αγγλία το 1920. Το «Όρια» αναχώρησε τις πρώτες βραδυνές ώρες από τη Ρόδο με άσχημο καιρό και κατεύθυνση τον Πειραιά.
Κατά τη διάρκεια της διαδρομής του δέχθηκε επίθεση από αγγλικά πλοία και
από το ολλανδικό υποβρύχιο «Ντολφάιν», αλλά κατάφερε να ξεφύγει με τη
βοήθεια των τριών ελαφρών αντιτορπιλικών που το συνόδευαν. Τις βραδυνές
ώρες της 12ης Φεβρουαρίου 1944 το κατάφορτο με τους ιταλούς ( η φρουρα
της Ροδου και της Λερου αιχμαλωτοι των γερμανων μετα την συνθηκολογηση
των ιταλων τον Σεπτεμβριο του 1943) πλοίο στη νησίδα Πάτροκλος σε
απόσταση 25 μιλίων ΝΑ του λιμανιού του Πειραιά. Το πλοίο πήρε κλίση και
άρχισε να βυθίζεται. Η θάλασσα της περιοχής έγινε ο υγρός τάφος για
χιλιάδες Ιταλούς που ήταν στοιβαγμένοι στα αμπάρια του. Συνολικά, 4.074
άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους (4.025 Ιταλοί, 44 Γερμανοί και 5 μέλη του
πληρώματος). Οι διασωθέντες ανέρχονται σε μόλις 29 (6 Ιταλοί, 21
Γερμανοί, ο Νορβηγός καπετάνιος και ο Έλληνας μηχανικός του πλοίου). H
σχεδόν αύτανδρη βύθιση του «Όρια» δεν οφείλεται μόνο στην κακοκαιρία και
τους κακούς χειρισμούς του νορβηγού πλοιάρχου, αλλά κυρίως στον
ασφυκτικό εγκλωβισμό χιλιάδων ανθρώπων στ' αμπάρια του πλοίου.
Η φήμη που κυκλοφόρησε τότε ότι τορπιλίστηκε από το υποβρύχιο
«Παπανικολής» δεν ευσταθεί, αφού εκείνη την ημέρα το θρυλικό υποβρύχιο
έπλεε μεταξύ Κρήτης και Λιβάνου. Και όμως, το πολύνεκρο αυτό ναυάγιο,
που ξεπερνά κατά πολύ αυτό του Τιτανικού (1.523 νεκροί), δεν καταγράφηκε
πουθενά. Ούτε στα συμβάντα των ελληνικών λιμεναρχείων, ούτε στο
υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας, ούτε στις αθηναϊκές εφημερίδες που δεν
ανέφεραν λέξη. Κι ας γέμισαν πτώματα οι παραλίες από τον Xάρακα ως το
Λαγονήσι, που θύμιζαν «μαρίδα στο τηγάνι», σύμφωνα με τον χαρακτηρισμό
ενός κατοίκου της περιοχής. H ναζιστική λογοκρισία απαγόρευσε την
καταγραφή ή τη δημοσίευση οποιασδήποτε σχετικής πληροφορίας. Το 1999 η
καταδυτική ομάδα του Αριστοτέλη Ζερβούδη βρήκε τα συντρίμμια του πλοίου
και μετά απο πολλές προσπάθειες 2 χρόνια αργότερα ταυτοποίησε το
ναυάγιο.
Το πλοίο χρησιμοποιήθηκε κατά τις επιχειρήσεις των Γερμανών για την κατάληψη της Νορβηγίας, μεταφέροντας στρατεύματα. Τον Ιούνιο του 1941, ευρισκόμενο στη Καζαμπλάνκα, μετονομάζεται σε “Saint Julienne” από τη Γαλλική κυβέρνηση του Vichy και παραμένει σε αυτό το καθεστώς έως την 25η Νοεμβρίου 1942 οπότε επανέρχεται σε Γερμανικό έλεγχο, παίρνει ξανά την αρχική του ονομασία «ΟΡΙΑ» και φεύγει από τη Μασσαλία με προορισμό την Ιταλία. Πέρασμα πάνω από τα απομεινάρια του πλοίου. Η κρίσιμη περίοδος των γεγονότων του Σεπτεμβρίου 1943 με την Ιταλικη παραδοση και τα αντιποινα των Γερμανων ειναι λιγο πολυ γνωστη σε ολους,ετσι και το «ΟΡΙΑ» «συμμετεχοντας» στις εκκαθαριστικες επιχειρησεις εναντιον των Ιταλων,βρισκεται στις 7 Φεβρουαριου 1944 στην Ροδο, έχοντας στα αμπάρια του 4,233! Ιταλους αιχμαλωτους απο την φρουρα της Λερου και της Ροδου. Στις 12 Φεβρουαριου 1944 και περι ωρα 18.30 το «ΟΡΙΑ» πλεει κοντα στο Σουνιο,οπου πνεουν ανεμοι δυτικοι εντασεως 11 μποφωρ. Ανατρεχοντας στα Γερμανικα ημερολογια των συνοδων πλοιων αναφερεται οτι παρ’ολες τις ελειψεις στους ναυτικους χαρτες της εποχης ειχε επισημανθει στον πλοιαρχο του «ΟΡΙΑ» η πορεια που επρεπε να ακολουθησει μεσα στην νυχτα και την θαλασσοταραχη γαι να αποφυγει υφαλους και βραχονησιδες της περιοχης, παρολα αυτα στις 18.45 μια κοκκινη φωτοβολιδα και η φωνη στον ασυρματο «προσαραξαμε»,σημανε την αρχη μιας απιστευτης τραγωδιας.
Το «ΟΡΙΑ» χτυπημενο με την δεξια πλευρα στα βραχια πλημμυριζει και αναποδογυριζει σε ελαχιστα λεπτα με την πλωρη του να εξεχει εξω απο το νερο. 4.184 Ιταλοι,και 15 Γερμανοι πνιγονται,49 Ιταλοι βγαινουν στα βραχια τραυματισμενοι,μαζι με τον Ελληνα μηχανικο τον καπετανιο τα 5 ατομα του πληρωματος καθως και τους υπολοιπους Γερμανους. Για πολλες ημερες μετα ανασυρονται πτωματα τα οποια μεταφερονται και θαβονται στα Λεγραινα στην παραλια του Χαρακα.Απο τις ερευνες μας κατορθωσαμε να μαθουμε οτι οι νεκροι μεταφερθηκαν στην πατριδα τους οπως εγινε με τους περισσοτερους Ιταλους νεκρους στρατιωτες μετα τον πολεμο. Ετσι το ναυαγιο αυτο εμεινε ξεχασμενο στο χρονο,εως οτου η τυχη εφερε την ανακαλυψη του απο τους δυτες, και τα μυστικα του ξανα στην επιφανεια. Ο επιλογος της τραγωδιας γραφεται με την κοπη του ναυαγιου αμεσως μετα τον πολεμο προφανως για να χρησιμοποιηθουν τα υλικα του σε αλλες χρησεις.
Το «ΟΡΙΑ» ειναι σημερα μια αμορφη μαζα απο συντριμμια,σιδερα,βαρελια,προσωπικα ειδη και ανθρωπινα μελη των τραγικων ναυαγων,αποτελεσμα της ανατροπης του πλοιου μετα την προσκρουση, συνθετοντας μια εικονα βουβης τραγωδιας.Παρ’ολο οτι οι συγκεκριμενοι δυτες ηταν εξαιρετικα εμπειροι σε τετοιου ειδους ναυαγια απο προηγουμενες αποστολες της ομαδας τους,η ανακαλυψη τοσων υπολειμματων ανθρωπινης παρουσιας στον βυθο τους δημιουργησε μια εντονα συγκινησιακη φορτιση και μια μεγαλη επιθυμια να βρεθει η ταυτοτητα του πλοιου κατι που εγινε μετα απο ενα ολοκληρο χρονο ερευνων στα Γερμανικα,Ιταλικα και Νορβηγικα ιστορικα αρχεια. Ειναι γεγονος οτι αμεσως μετα την τραγωδια διαταχθηκε ΕΔΕ απο την Γερμανικη διοικηση Αιγαιου,η οποια πιστευουμε εγινε περισσοτερο για λογους τακτικης παρα για λογους ουσιας και ενταχθηκε στη γενικοτερη γραμμη συγκαλυψης του γεγονοτος,κατι που ειχε γινει εφικτο εως την ημερα που το ναυαγιο ανακαλυφθηκε ξανα. Ο βυθος ειναι γεματος απο προσωπικα ειδη των Ιταλων στρατιωτων ,οπως καραβανες, παγουρια,ζωνες,αρβυλα και με τραγικοτερο αποκορυφωμα τα χαραγμενα μηνυματα πανω στις καραβανες προς τις οικογενειες τους,με τα ονοματα τους βουβοι μαρτυρες της τραγωδιας.
Ο βυθος στην περιοχη ειναι σπαρμενος με βληματα των 37 χιλιοστων του Γερμανικου ναυτικου,πυρομαχικα για το ημιαυτοματο αντιεροπορικο C/30 ενα απο τα ισχυροτερα οπλα του πολεμου αυτου που ηταν τοποθετημενο πανω στο «ΟΡΙΑ».
http://defencenews.gr
